Ένα παιδί εκτιμάται ως υπέρβαρο ή παχύσαρκο ανάλογα με το φύλο, την ηλικία, το ύψος και το βάρος, με βάση τις ειδικές καμπύλες ανάπτυξης που υπάρχουν για τα παιδιά. Δυστυχώς, το ποσοστό των υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών στη χώρα μας παρουσιάζει ανησυχητική αύξηση τις τελευταίες δεκαετίες.

Οι σημαντικότερες αιτίες αύξησης της παιδικής παχυσαρκίας σχετίζονται με περιβαλλοντικούς παράγοντες, και κυρίως με την κακή διατροφή, τον υπερσιτισμό, και τη μειωμένη φυσική δραστηριότητα.

Η αποτελεσματική αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας απαιτεί ριζικές αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες και στον τρόπο ζωής τόσο των παιδιών, όσο και των γονέων, επειδή τα παιδιά τους μιμούνται.

Ο γονέας επιβάλλεται να δώσει περισσότερη έμφαση στην υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών από το παιδί (γεγονός που θα αποτελέσει τη μόνιμη λύση του προβλήματος της παχυσαρκίας) και λιγότερη έμφαση στην απώλεια βάρους.

1. Ξεκινήστε με πρόγευμα. Οι μελέτες καταδεικνύουν ότι τα παιδιά που τρώνε πρωινό παρουσιάζουν στο σύνολο καλύτερη διαχείριση της πείνας μέσα στην ημέρα, έχουν καλύτερες διατροφικές συνήθειες και λιγότερες πιθανότητες να γίνουν παχύσαρκα. Βέβαια μεγάλη σημασία έχει η ποιότητα και η ποσότητα του πρωινού. Προσφέρετε στο παιδί υγιεινές επιλογές όπως τοστ με τυρί και λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, χαμηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη σε συνδυασμό με γάλα ή γιαούρτι χαμηλό σε λιπαρά, φρούτο, βραστό αυγό κ.ά. Αποφύγετε αλμυρά ή γλυκά σνακ με σφολιάτα, κρουασάν με κρέμα σοκολάτας, δημητριακά με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη κτλ.

2. Ξεδιψάστε με νερό. Μάθετε τα παιδιά σας από μικρή ηλικία να ξεδιψούν με νερό και όχι με ζαχαρούχα ροφήματα. Η τακτική κατανάλωση ζαχαρούχων αναψυκτικών και φρουτοποτών αυξάνει σημαντικό τον κίνδυνο εμφάνισης παχυσαρκίας στα παιδιά. Βασική αιτία είναι η υψηλή περιεκτικότητα των ροφημάτων αυτών σε ζάχαρη και θερμίδες, ενώ δεν συμβάλλουν στο αίσθημα του κορεσμού. Η κατανάλωση φρουτοχυμού (φρέσκου ή του κουτιού χωρίς πρόσθετη ζάχαρη) να περιορίζεται σε 1 μικρό ποτήρι την ημέρα.

3. Περιορίστε το έτοιμο φαγητό. Το έτοιμο φαγητό όπως burger, τηγανιτές πατάτες, γύρος, πίτσα, σουβλάκια, τηγανιτό κοτόπουλο κτλ, τείνει να έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε λιπαρά, θερμίδες και αλάτι. Σε περίπτωση που δεν μπορείτε να το αποφύγετε, εξηγήστε στο παιδί πως καλό είναι να τρώει μικρότερη μερίδα (μπορείτε να μοιραστείτε το γεύμα) και αντικαταστήστε τις τηγανιτές πατάτες με σαλάτα ή λαχανικά, μικρή τζάκετ πατάτα ή ρύζι.
4. Προσοχή στις ποσότητες. Μην σερβίρετε στο παιδί σας τις ίδιες μερίδες με ένα ενήλικα και μην το πιέζετε να φάει όλο του το φαγητό, εάν το ίδιο δεν το επιθυμεί.

5. Τρώτε όλοι μαζί, όσο πιο συχνά γίνεται. Η συχνότητα των οικογενειακών γευμάτων σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης παχυσαρκίας. Ως γονείς υιοθετήσετε πρώτοι υγιεινές διατροφικές συνήθειες. Μαγειρέψετε υγιεινά στη σχάρα, στον ατμό, βραστά ή στο φούρνο, ετοιμάζοντας εύκολα και υγιεινά γεύματα για την οικογένεια σας. Αποφύγετε τα τηγανιτά και λιπαρά φαγητά με μπόλικο βούτυρο, μαγιονέζα, ολόπαχα τυριά, κρέμα γάλακτος και λάδι. Συμπεριλάβετε σαλάτα ή βραστά λαχανικά με λεμόνι και λίγο ελαιόλαδο σε κάθε οικογενειακό γεύμα και δώστε το καλό παράδειγμα στα παιδιά σας.

6. Προσφέρετε υγιεινά σνακ. Απαλλαχτείτε από τα ανθυγιεινά σνακ και αντικαταστήστε τα με σπιτική φρουτοσαλάτα, γιαούρτι σκέτο ή φρούτου ή με λίγο μέλι, φρυγανιές ή παξιμάδια ολικής αλέσεως, μερικά αποξηραμένα φρούτα, σπιτικά μπισκότα βρώμης με χαμηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, σπιτική τυρόπιτα ή σπανακόπιτα, σπιτικό ποπ κόρν, γάλα με μειωμένα λιπαρά (σκέτο ή με λίγο κακάο) και άλλα.

7. Αποφύγετε τις ακρότητες και τις στερητικές δίαιτες. Προσφέρετε στο παιδί μικρά, τακτικά, υγιεινά γεύματα και σνακ. Στόχος είναι να μάθει και να συνηθίσει να τρώει σωστά, όχι να του γίνει εμμονή η απώλεια κιλών.

8. Αυξήστε τη σωματική δραστηριότητα. Δυστυχώς τα παιδιά περνούν αμέτρητες «χαμένες» ώρες μπροστά στη τηλεόραση ή στον υπολογιστή. Ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να ασχοληθούν με τουλάχιστο μια αθλητική δραστηριότητα που απολαμβάνουν στον ελεύθερο τους χρόνο όπως ποδόσφαιρο, μπάσκετ, τένις, χορό και άλλα. Επίσης, καθιερώστε ένα απογευματινό περίπατο στο πάρκο ή στην παραλία με τα παιδιά σας, πάρτε μαζί σας μπάλα για να παίξετε, πηγαίνετε μαζί τους ποδηλασία, παίξτε ρακέτες κ.ά. Σίγουρα θα επωφεληθείτε τόσο εσείς, όσο και τα παιδιά από την αυξημένη σωματική άσκηση.